از وی-٢ آلمان نازی تا هواسونگ-١٥ کره‌شمالی

۱۳۹۶ عرفان کسرایی| روزنامه شرق، شماره ۳۰۴۰ – پنج شنبه ۳۰ آذر

 بسیاری بر این باورند که رشد علم و توسعه فناوری‌ها در دوران جنگ‌ها در مقایسه با شرایط عادی، شتاب بیشتری می‌گیرد. نگاهی به تاریخ البته این دیدگاه را تا حد زیادی تأیید می‌کند. «الکساندر فلیمینگ»، کاشف پنی‌سیلین که جان میلیون‌ها نفر را نجات داد، در جریان جنگ جهانی اول، پزشک نظامی بود و از همان جا بود که مطالعه درباره زخم‌های عفونی را آغاز کرد. یا اینترنت که امروز در دست همگان است زمانی در دهه ١٩٦٠ میلادی در اختیار پنتاگون و سازمان‌های نظامی ایالات متحده آمریکا بود و هدفی نظامی و دفاعی را در برابر پروژه اسپوتنیک شوروی سابق دنبال می‌کرد. یا حتی ارتباط رادیویی بی‌سیم بین هزاران هواپیمای مسافربری با برج‌ کنترل که بخش بزرگی از شبکه حمل‌ونقل بین‌المللی روزگار ما را تشکیل می‌دهد نیز مبنای نظامی داشته و در جریان جنگ جهانی دوم توسعه پیدا کرده است. در این بین اما فناوری موشکی، تاریخ پرپیچ‌وخمی را پشت سر گذاشته است. از تلاش برای تسخیر فضا گرفته تا دستیابی به برتری تکنولوژیک در ساخت سلاحی که در تعیین نتیجه نهایی جنگ جهانی دوم، حرف آخر را می‌زد. آزمایش موشک بالستیک بین‌قاره‌ای  هواسونگ-١٥ کره‌شمالی بار دیگر به بحث‌های داغ حیطه سیاست و حتی فناوری دامن زد و کارشناسان بسیاری از جنبه‌های گوناگون به تحلیل این رویداد پرداختند. تمامی این تحلیل‌‌ها بر سر آزمایش یک موشک بالستیک کره‌شمالی است که برای نخستین‌بار به ارتفاع ٤٥٠٠کیلومتری زمین رسیده است. موشکی که مسافتی حدود هزار کیلومتر را طی کرده و در نهایت در دریای ژاپن فرود آمده است. دغدغه اصلی همسایگان البته این نیست. ارتفاع پرتاب موشک هواسونگ-١٥ بزرگ‌ترین نگرانی را در جامعه جهانی ایجاد کرده است. چراکه این موشک تا ارتفاع چهارهزارو ٥٠٠ کیلومتری یعنی چیزی حدود ١٠ برابر ارتفاع ایستگاه فضایی بین‌المللی اوج گرفته و به گفته کارشناسان ٩٥٠ کیلومتر مسافت را در ٥٣ دقیقه پیموده است. آیا نگرانی‌های موجود در سطح بین‌المللی بیهوده است؟ آیا ممکن است که ناظران بین‌المللی خطر آزمایش موشکی کره‌شمالی را بیش از حد جدی گرفته باشند؟ آیا تکنولوژی ساخت موشک هواسونگ-١٥ کره‌شمالی، دستاورد دانشمندان و مهندسان پیونگ‌یانگ است یا باید به آن به چشم یک فناوری وارداتی یا قاچاق تسلیحاتی از روسیه نگاه کرد؟ اینها بخشی از پرسش‌هایی است که در این مقاله از دیدگاه تاریخ علم و فناوری به آنها خواهیم پرداخت